Voorstadium baarmoederhalskanker

Langdurige besmetting met HPV kan een voorstadium van baarmoederhalskanker veroorzaken, beter bekend als de term cervicale intra-epitheliale neoplasie (CIN).1 Wat is CIN precies en wat kan je hiertegen doen? Hieronder vind je antwoord op deze en andere vragen.

Een halve avocado waarvaan de pit niet meer helemaal goed is/

Wat is CIN?

CIN is een voorstadium van baarmoederhalskanker waarbij de cellen van de buitenkant van de baarmoederhals afwijken van de normale cellen. Afwijkende cellen kunnen veranderen in kankercellen. CIN kan door je gynaecoloog worden vastgesteld op basis van een afwijkend uitstrijkje.2

Hoe weet ik of ik CIN heb?

Vrouwen tussen de 30 en 60 jaar krijgen op verschillende momenten (meestal elke vijf jaar) een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Je kunt kiezen tussen een uitstrijkje bij de huisarts of een zelfafnametest. Hiermee wordt baarmoederhalskanker of een voorstadia daarvan opgespoord.3

Route die afgelegd kan worden om mee te doen aan het bevolksingsonderzoek baarmoederhalskanker

Door deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek wordt er gekeken of je HPV hebt. Is dit het geval? Dan kijken ze ook meteen of er afwijkende cellen zijn. Afwijkende cellen geven een hoger risico op baarmoederhalskanker.4

Ook zonder uitnodiging kun je een uitstrijkje laten maken bij de huisarts of gynaecoloog. Het kan zijn dat je volgens deze route, de kosten (deels) zelf moet betalen, afhankelijk van jouw zorgverzekering.5

Wat betekent de uitslag van mijn uitstrijkje of zelftest?

Uitstrijkje

Als je een uitstrijkje heb laten maken bij de huisarts of gynaecoloog, krijg je één van de volgende uitslagen:5

  • Geen HPV: Er is geen HPV gevonden. Er is geen verder onderzoek nodig.
  • Wel HPV, geen afwijkende cellen: Er is HPV gevonden, maar er zijn geen afwijkende cellen gevonden. Je krijgt over één jaar een uitnodiging voor een controle-uitstrijkje bij de huisarts.
  • Wel HPV, licht afwijkende cellen: Er is HPV gevonden en er zijn licht afwijkende cellen gevonden. Dit is niet ernstig en heeft geen behandeling nodig. Je krijgt over één jaar een uitnodiging voor een controle-uitstrijkje.
  • Wel HPV, afwijkende cellen: Er is HPV gevonden en er zijn afwijkende cellen gevonden. Verder onderzoek bij de gynaecoloog is nodig.
  • Niet goed te beoordelen: Er is een nieuwe afname nodig, het materiaal was niet goed te beoordelen. Je krijgt het advies om over zes weken opnieuw een uitstrijkje te laten maken.

Zelftest

Als je meedoet met een zelftest krijg je een van de volgende uitslagen:5

  • Geen HPV: Er is geen HPV gevonden. Er is geen verder onderzoek nodig.
  • Wel HPV: Er is HPV gevonden. Bijna altijd ruimt het lichaam het virus zelf op, soms lukt dit niet. Dan kunnen afwijkende cellen en uiteindelijk baarmoederhalskanker ontstaan. Het belangrijk om een afspraak bij de huisarts te maken voor een uitstrijkje. Met een uitstrijkje kan beoordeeld worden of de cellen in uw baarmoederhals gezond zijn. Het uitstrijkje is gratis, neem hiervoor wel uw uitslagbrief mee naar de afspraak.
  • Niet goed te beoordelen: Er is een nieuwe afname nodig, het materiaal was niet goed te beoordelen. Je krijgt met de uitslagbrief een nieuwe zelftest om materiaal af te nemen.

In sommige gevallen zal de gynaecoloog verder onderzoek doen en een stukje weefsel bij je wegnemen, ook wel een biopt genoemd. Dit bepaalt in welk CIN statium je zit. Er zijn er drie:6

  • CIN1: lichte celafwijking
  • CIN2: matige celafwijking
  • CIN3: ernstige celafwijking

Wat zijn mijn behandelopties?

Ik heb CIN 1

Afwijkende cellen verdwijnen binnen twee jaar bijna altijd vanzelf. Behandeling is meestal niet nodig, na één jaar krijg je een uitstrijkje om te controleren of de afwijking weg is.6

Ik heb CIN 2 

Bespreek met je gynaecoloog wat de beste optie is; een behandeling of een controle-uitstrijkje na één jaar. De behandeling kan bestaan uit het weghalen van de afwijkende cellen of het inbrengen van créme in de vagina. Voor meer informatie over mogelijke behandelingen, neem contact op met je gynaecoloog.7 (Behandelopties kunnen per ziekenhuis verschillen)

Ik heb CIN 3

Advies is om te behandelen. De kans dat je lichaam de afwijking zelf opruimt, is dan namelijk een stuk kleiner. De behandeling kan bestaan uit het weghalen van de afwijkende cellen of het inbrengen van créme in de vagina. Voor meer informatie over de mogelijke behandelingen, neem contact op met je gynaecoloog.7 (Behandelopties kunnen per ziekenhuis verschillen)

Na de behandeling van CIN blijf je onder controle bij je gynaecoloog en zal er een uitstrijkje worden gedaan om te kijken of de afwijking weg is (zes maanden na de behandeling). Na twee keer een uitstrijkje zonder afwijkingen is verdere controle in het ziekenhuis niet meer nodig en kun je weer mee doen aan het bevolkingsonderzoek.6

Loop ik een verhoogd risico door mijn CIN diagnose?

Als je gediagnosticeerd bent met CIN3 wordt je beschouwd als een risicogroep voor een terugkerende CIN die veroorzaakt wordt door HPV.8

Rokers hebben een drie keer hogere kans dat CIN terugkomt na de behandeling dan niet-rokers.2

Hoe bescherm ik mezelf tegen HPV?

Je kunt drie dingen doen om je te beschermen tegen de gevolgen van HPV.1
  1. Door een condoom te gebruiken tijdens de seks.*
  2. Door je te laten vaccineren.
  3. Vanaf je 30e deelnemen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.2
Lees meer

of

Bescherm jezelf
* Condooms beschermen niet volledig tegen een HPV-infectie.

Referenties

  1. RIVM, Baarmoederhalskanker en hpv, geraadpleegd Juli 2024
  2. RIVM, Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker, geraadpleegd Juli 2024
  3. RIVM, Het uitstrijkje, geraadpleegd Juli 2024
  4. RIVM, Baarmoederhalskanker en hpv – Kosten, geraadpleegd Juli 2024
  5. RIVM, Uitslag bevolkingsonderzoek, geraadpleegd Juli 2024
  6. Kanker.nl, Voorstadium van baarmoederhalskanker (CIN), geraadpleegd Juli 2024
  7. FMS, CIN, AIS en VAIN, geraadpleegd Juli 2024
  8. RIVM, HPV-vaccinatie, geraadpleegd Juli 2024
  9. RIVM, HPV Humaan Papillomavirus, geraadpleegd Juli 2024